8 ผลเสียต่อสุขภาพจิต จากการนอนไม่หลับ มีอะไรบ้าง ที่ควรรู้ | บทความโดย ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล
ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปกี่ปีก็ตาม ปัญหาหนึ่งที่ยังคงมีอยู่และดูเหมือนว่าจะมีมากขึ้นด้วยในยุคนี้ก็คือ การนอนไม่หลับค่ะ การนอนหลับได้ยากหรือการนอนพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ ซึ่งหลายคนในตอนนี้ไม่ได้นอนให้เต็มอิ่มจนกลายเป็นเรื่องปกติไปแล้วก็มี แต่คุณผู้อ่านอย่าชะล่าใจไปนะคะและไปคิดว่าจะไม่มีอะไรเกิดขึ้น เพราะการนอนไม่หลับสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตของคนเราได้ค่ะ โดยที่หลายคนยังมองไม่เห็นภาพใหญ่ของเรื่องนี้ด้วยซ้ำ!
ดังนั้นในบทความนี้เราจะมารู้กันว่า หากเรายังปล่อยตัวเองให้นอนน้อย นอนได้แค่ไหนก็แค่นั้น จนกลายเป็นนอนพักผ่อนไม่เพียงพอ จะมีผลเสียอะไรต่อจิตใจของเราบ้าง โดยหลายข้อถ้าคุณผู้อ่านได้รู้แล้วอาจตกใจว่า เป็นไปได้ขนาดนี้เลยหรือนี่! จึงต้องอ่านต่อและค่อยๆ ทำความเข้าใจไปทีละอย่างค่ะ และเมื่ออ่านจบแล้วข้อมูลในนี้จะช่วยทำให้เราหันมาตระหนักในเรื่องการนอนหลับพักผ่อนได้มากขึ้นอีกด้วย และถ้าอยากรู้แล้วว่าจะมีปัญหาอะไรเกิดบ้าง งั้นอ่านต่อกันเลยค่ะ กับเนื้อหาดังต่อไปนี้
1. อารมณ์แปรปรวน
คุณผู้อ่านรู้ไหมคะว่า การนอนไม่หลับส่งผลกระทบต่ออารมณ์ของเราอย่างมาก เมื่อร่างกายไม่ได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ ระบบต่างๆ ในร่างกายก็ทำงานไม่เป็นปกติ รวมถึงระบบควบคุมอารมณ์ด้วย ทำให้เราหงุดหงิดง่าย ขี้โมโห หรือรู้สึกเศร้าโดยไม่มีเหตุผล ซึ่งอารมณ์ที่แปรปรวนนี้ไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่อตัวเราเอง แต่ยังกระทบต่อความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง และประสิทธิภาพในการทำงานหรือการทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวันอีกด้วย ดังนั้นการให้ความสำคัญกับการนอนหลับที่มีคุณภาพ จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อกายและใจที่ดีค่ะ
2. สมาธิและความจำแย่ลง
การนอนไม่หลับไม่ได้ส่งผลกระทบแค่อารมณ์เท่านั้น แต่ยังส่งผลเสียต่อสมาธิและความจำของเราอีกด้วย เพราะในขณะที่เรานอนหลับสมองจะประมวลผลและจัดเก็บข้อมูลต่างๆ ที่ได้รับมาตลอดทั้งวัน หากเรานอนหลับไม่เพียงพอหรือหลับไม่สนิท กระบวนการเหล่านี้ก็จะเกิดขึ้นได้ไม่เต็มที่ ทำให้เราจดจำสิ่งต่างๆ ได้ยากขึ้น หลงลืมง่าย และไม่สามารถจดจ่อกับสิ่งที่ทำอยู่ได้นาน สมาธิที่ลดลงและความจำที่แย่ลงนี้ ส่งผลกระทบโดยตรงต่อประสิทธิภาพในการเรียนรู้ การทำงาน และการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้เราอาจเกิดข้อผิดพลาดได้ง่าย และรู้สึกว่าสมองไม่ปลอดโปร่งค่ะ
3. ความเครียดและความวิตกกังวลเพิ่มขึ้น
หลายคนยังไม่รู้ว่า การนอนไม่หลับถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ความเครียดและความวิตกกังวลของเราเพิ่มสูงขึ้น เมื่อเราพักผ่อนไม่เพียงพอ ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนความเครียดออกมามากขึ้น ทำให้รู้สึกกระวนกระวายใจ คิดมากและควบคุมอารมณ์ได้ยากขึ้น วงจรนี้ยิ่งเลวร้ายลงไปอีก เพราะความเครียดและความวิตกกังวลที่เพิ่มขึ้นก็เป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้เรานอนหลับได้ยากขึ้นไปอีก การนอนไม่หลับจึงเหมือนเป็นการเติมเชื้อเพลิงให้กับความเครียดและความกังวล ซึ่งส่งผลให้สุขภาพจิตของเราแย่ลงในระยะยาว การจัดการปัญหาการนอนหลับจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการลดระดับความเครียดและความวิตกกังวล และช่วยให้เรามีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นได้นะคะ
4. ขาดแรงจูงใจ
การนอนไม่หลับเป็นเหมือนตัวบั่นทอนพลังใจค่ะ และทำให้เราขาดแรงจูงใจในการทำสิ่งต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ลองนึกภาพว่าเมื่อร่างกายและจิตใจไม่ได้รับการพักผ่อนอย่างเต็มที่ เราจะรู้สึกอ่อนเพลีย เหนื่อยล้า ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ส่งผลให้ไม่อยากทำอะไร แม้แต่สิ่งที่เคยสนใจหรือเคยมีความสุขที่จะทำ ความรู้สึกเบื่อหน่าย ท้อแท้ และขาดความกระตือรือร้นจะเข้ามาแทนที่ ทำให้เราผัดวันประกันพรุ่ง เลื่อนงานหรือละเลยความรับผิดชอบต่างๆ ไป แต่การนอนหลับที่มีคุณภาพจึงเป็นเหมือนการชาร์จพลังให้ร่างกายและจิตใจ พร้อมที่จะเริ่มต้นวันใหม่ด้วยความสดใสและมีแรงจูงใจในการทำสิ่งต่างๆ ให้สำเร็จลุล่วง
5. เสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า
เมื่อเรานอนหลับไม่เพียงพอ สารเคมีในสมองที่ควบคุมอารมณ์จะเสียสมดุล ทำให้เรารู้สึกหดหู่ สิ้นหวังและไม่มีความสุขได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้การนอนไม่หลับเรื้อรังยังส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมอง ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมอารมณ์และการรับรู้ ทำให้เรามองโลกในแง่ลบมากขึ้น และจัดการกับความเครียดได้ยากขึ้น ซึ่งวงจรนี้อาจนำไปสู่การพัฒนาเป็นภาวะซึมเศร้าในที่สุด ดังนั้นการหันมาให้ความสำคัญกับการนอนหลับที่มีคุณภาพ และการจัดการปัญหาการนอนไม่หลับจึงเป็นสิ่งสำคัญ ในการป้องกันและลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะซึมเศร้า เพื่อให้เรามีสุขภาพจิตที่ดีและมีความสุขในชีวิตค่ะ
6. ตัดสินใจแย่ลง
หลายคนยังไม่รู้ว่า การนอนไม่หลับส่งผลกระทบโดยตรงต่อความสามารถในการตัดสินใจของเราค่ะ เมื่อสมองไม่ได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ การทำงานของสมองส่วนหน้า ซึ่งมีหน้าที่เกี่ยวกับการคิดวิเคราะห์ การวางแผนและการตัดสินใจ จะด้อยประสิทธิภาพลง ทำให้เราขาดสมาธิในการประมวลข้อมูลต่างๆ อย่างรอบคอบ คิดอะไรไม่ออก หรือตัดสินใจโดยใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผล
นอกจากนี้การนอนไม่หลับยังทำให้เรามีความอดทนต่ำลง หงุดหงิดง่าย ซึ่งอาจนำไปสู่การตัดสินใจที่เร่งรีบและผิดพลาดได้ง่าย ดังนั้นการนอนหลับอย่างเพียงพอจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ต่อการรักษาความสามารถในการคิดวิเคราะห์และตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้เราสามารถจัดการกับปัญหาและสถานการณ์ต่างๆ ในชีวิตได้อย่างเหมาะสมค่ะ
7. มีความรู้สึกโดดเดี่ยว
หลายคนยังไม่รู้ว่า นอนไม่หลับสามารถนำไปสู่ความรู้สึกโดดเดี่ยวได้อย่างน่าประหลาดใจ เพราะเมื่อเราพักผ่อนไม่เพียงพอ อารมณ์ของเราจะแปรปรวน หงุดหงิดง่าย และอาจทำให้เราไม่อยากสุงสิงกับใคร นอกจากนี้ความเหนื่อยล้าทั้งทางร่างกายและจิตใจ ยังทำให้เราขาดพลังงานที่จะเชื่อมต่อกับผู้อื่นหรือทำกิจกรรมร่วมกัน ผลที่ตามมาก็คือเราอาจถอยห่างจากเพื่อนฝูง ครอบครัวหรือคนรักโดยไม่รู้ตัว
ความรู้สึกโดดเดี่ยวนี้ยิ่งซ้ำเติมภาวะทางอารมณ์ที่แย่อยู่แล้วจากการนอนไม่หลับ กลายเป็นวงจรที่ทำให้เรารู้สึกเหงาและถูกตัดขาดจากสังคมมากขึ้น ซึ่งการให้ความสำคัญกับการนอนหลับจึงเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง และป้องกันความรู้สึกโดดเดี่ยวที่อาจเกิดขึ้นได้ค่ะ
8. ความคิดเชิงลบมากขึ้น
รู้ไหมคะว่า การนอนไม่หลับมักจะมาพร้อมกับความคิดเชิงลบที่เพิ่มมากขึ้นได้ เนื่องจากเมื่อร่างกายและจิตใจของเราไม่ได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ สมองจะไม่สามารถประมวลผลข้อมูลและจัดการกับอารมณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้เรามองเห็นแต่ด้านลบของสิ่งต่างๆ คิดถึงแต่ปัญหาและอุปสรรค มองอนาคตอย่างมืดมนหรือตำหนิตัวเองมากเกินไป
ซึ่งความคิดเชิงลบเหล่านี้ไม่เพียงแต่บั่นทอนจิตใจของเราเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อการตัดสินใจและการใช้ชีวิตประจำวันอีกด้วย ที่มีส่วนทำให้เราขาดความเชื่อมั่นและมองโลกในแง่ร้ายมากขึ้น ดังนั้นการนอนหลับอย่างเพียงพอจึงเป็นเหมือนการรีเซ็ตความคิด ที่ช่วยให้เรามีมุมมองที่เป็นกลางและมองโลกในแง่บวกมากขึ้นนะคะ
และทั้งหมดคือผลเสียที่จะเกิดขึ้นแน่ๆ หากเราไม่ได้ให้ความสำคัญกับการนอนพักผ่อนให้เพียงพอ หรือว่าถ้าเราเป็นคนที่นอนหลับได้ยาก มีปัญหาเรื่องการนอนหลับนะคะ จริงๆ สถานการณ์นอนไม่หลับสำหรับผู้เขียนก็มีบ้าง เพราะยังเป็นคนธรรมดา มีความรู้สึกนึกคิดและมีหัวใจ ซึ่งจริงมากค่ะว่า การนอนไม่ได้ในตอนกลางคืนส่งผลต่อสมาธิ ความจำและอารมณ์เป็นอย่างมาก ทำให้เราโฟกัสงานได้ไม่ได้ แถมยังคิดไปเรื่อยในทางลบได้ง่ายกว่าปกติด้วย และจากที่มีผลเสียตั้งหลายข้อตามที่ผู้เขียนได้นำเสนอไว้นั้น
โดยในตอนหลังมาผู้เขียนหันมาตระหนักในเรื่องนี้มากขึ้น คือ เลิกตีความสถานการณ์รอบตัว ไม่คิดเยอะ แต่หันมานอนพักผ่อนให้เพียงพอและเต็มอิ่มมากขึ้น และใส่ใจสังเกตตัวเองมากขึ้น เพราะเดี๋ยวก็คิดอะไรดีๆ ออกเองหลังนอนพอแล้วค่ะ และถ้าผู้เขียนพบว่านอนหลับยากในบางวัน แบบนี้ผู้เขียนจะดูแลตัวเองในส่วนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องมากขึ้นด้วย เช่น หันมาออกกำลังกาย อ่านหนังสือ ไม่ทานอาหารจนอิ่มมากเกินไป ก่อนนอนไม่เสพสื่อที่บั่นทอนการนอนหลับและอื่นๆ อีกหลายอย่างตามที่จะเป็นไปได้ค่ะ
ยังไงนั้นหากคุณผู้อ่านนอนไม่หลับในช่วงนี้ ก็ควรรีบจัดการแก้ไขค่ะ เพราะผลเสียมีมากเหลือเกิน จึงไม่ควรคิดว่าเป็นเรื่องธรรมชาติที่นอนไม่หลับนะคะ และผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านไม่มากก็น้อย หากสนใจเนื้อหาเช่นนี้อีก อย่าลืมกดติดตามหรือบุ๊กมาร์กโปรไฟล์ไว้ เพื่อรับข้อมูลใหม่ๆ ในบทความต่อไปค่ะ
เครดิตรูปภาพประกอบบทความ
- รูปภาพทำหน้าปก โดย cottonbro studio จาก Pexels และออกแบบหน้าปกโดยผู้เขียน ใน Canva
- รูปภาพประกอบเนื้อหา: ภาพที่ 1 โดย Marcial Comeron จาก Pexels, ภาพที่ 2, ภาพที่ 4 โดยผู้เขียน ออกแบบใน Canva และภาพที่ 3 โดย Liza Summer จาก Pexels
เกี่ยวกับผู้เขียน
ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล
- จบการศึกษา: พยาบาลศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น
- มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ: สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การบำบัดน้ำเสียและกำจัดสิ่งปฏิกูล
บทความอื่นที่น่าสนใจโดยผู้เขียน
9 วิธีแก้เป็นคนคิดมาก บอกลาความคิดฟุ้งซ่าน สู่ชีวิตที่สงบ
10 สมุนไพรทำให้นอนหลับดี พักผ่อนได้ ลดอาการนอนไม่หลับ
วิธีส่งเสริมการนอนหลับแบบเต็มอิ่ม พักผ่อนให้เพียงพอ
เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !